روزنامه گل

در حال حاضر در بالاترین سطح فوتبال جهان، یک خلأ قدرت به وجود آمده است. بین سال‌های 2011 تا 2017، لیونل مسی و کریستیانو رونالدو همیشه رتبه‌های اول و دوم رده‌بندی توپ طلا را به خود اختصاص می‌دادند. پس از آنکه لوکا مودریچ در سال 2018 موفق به کسب این جایزه شد، مسی در سه دوره از چهار دوره بعدی این جایزه را از آن خود کرد. سیطرۀ این دو بازیکن بر فوتبال، جایزۀ توپ طلا را از ماهیت اصلی خود دور کرده بود؛ چرا که برندۀ آن پیش از اعلام، برای همگان مشخص بود. بااین‌حال، اکنون با محو شدن دوران اوج آن‌ها، همه چیز متفاوت به نظر می‌رسد. در سال ۲۰۲۴، رقابت اصلی بر سر توپ طلا میان رودری و وینیسیوس جونیور شکل گرفت؛ رقابتی که نویدبخش چهره‌های جدید و قصه‌های تازه در دنیای فوتبال بود. با مصدومیت رودری، گلزنی پیاپی هری کین، درخشش بی‌نظیر محمد صلاح و اینکه حالا توجهات در رئال مادرید میان وینی جونیور و کیلیان امباپه تقسیم شده، بحث بر سر برندۀ توپ طلا حتی پیچیده‌تر از قبل شده است. در آستانه نبرد حساس بارسلونا با اتلتیکومادرید، چه کسی می‌داند، شاید آن نام غیرمنتظره، رافینیا باشد.

ستاره‌ای در کلاس جهانی

سال‌هاست که بارسلونا بیش‌تر در خارج از زمین سروصدا به پا کرده تا در داخل آن. البته که آن‌ها هنوز هم می‌توانستند لحظات ماندگار خلق کنند؛ اما به‌هیچ‌عنوان نزدیک به داشتن نماینده‌ای برای کسب توپ طلا نبودند. این فصل ممکن است متفاوت باشد. عملکرد رافینیا در این فصل زیر نظر هانسی فلیک، فراتر از انتظار بوده و اگر این روند را تا پایان فصل حفظ کند، باید او را به عنوان یکی از مدعیان جدی توپ طلا به حساب آورد. بارسلونا در سودای فتح سه‌گانه است. آن‌ها با غلبه بر بنفیکا در لیگ قهرمانان اروپا، به مرحلۀ یک‌چهارم نهایی راه یافته‌اند و در لالیگا نیز با یک بازی کم‌تر نسبت به رئال مادرید و اتلتیکو مادرید، صدر جدول را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین در کوپا دل ری، همچنان شانس صعود به فینال را دارند. رافینیا در فصل جاری، در تمامی رقابت‌ها به طور مستقیم روی ۴۴ گل نقش داشته است. در میان بازیکنان پنج لیگ معتبر اروپایی، تنها محمد صلاح (با ۵۴ گل) عملکرد بهتری از او به ثبت رسانده و جالب آنکه ستارۀ مصری لیورپول، حدود ۳۰۰ دقیقه بیش‌تر از این بازیکن برزیلی به میدان رفته است. این دو بازیکن تنها نفراتی هستند که در هر دو شاخص گل‌های مورد انتظار (xG) و پاس گل‌های مورد انتظار (xA) در جمع 10 بازیکن برتر فصل قرار دارند. رافینیا شاید در حال حاضر بهترین خلق‌کننده موقعیت در قاره باشد. در فصل جاری، هیچ بازیکنی در پنج لیگ معتبر اروپایی به اندازه‌ رافینیا موقعیت خلق نکرده است (۱۱۶ موقعیت). درحالی‌که میزان پاس گل‌های مورد انتظار او (۱۲.۳)، اندکی از رایان شرقی، یوسوا کیمیش و مایکل اولیسه، کمتر است. بااین‌حال، رافینیا همچنین بیشتر از هر کسی موقعیت‌های جدی (۳۸) و موقعیت‌های در جریان بازی (۹۱) خلق کرده است. بازی مقابل او یعنی وحشت از فرارهای سریع و ارسال دقیقش با پای چپ. فصل رافینیا در لیگ قهرمانان همین حالا هم در تاریخ ماندگار است. رافینیا در 835 دقیقه، تأثیرگذاری مستقیم روی 16 گل (۱۱ گل و پنج پاس‌گل) داشته است. حتی لیونل مسی در فصل 12-2011 هم نتوانست چنین آماری را ثبت کند (۱۰ گل و پنج پاس گل در ۹۹۰ دقیقه). در واقع، اگر پنالتی‌ها را کنار بگذاریم (چون او آن‌ها را نمی‌زند) در مجموع رافینیا همین حالا در بین تمام بازیکنان تاریخ بارسلونا بیش‌ترین تأثیرگذاری روی گل در یک فصل لیگ قهرمانان را دارد.

نگاهی دقیق‌ به عملکرد بارسلونا

در فاز هجومی، بارسلونا این فصل مانند یک ماشین جنگی عمل کرده است. آن‌ها تاکنون در ۴۲ بازی، ۱۲۸ گل به ثمر رسانده‌اند که میانگین ۳.۰۵ گل در هر بازی را نشان می‌دهد. هیچ تیمی بیش‌تر از آن‌ها گل نزده و هیچ تیمی میانگین گل در هر بازی بالاتری نسبت به آن‌ها ندارد. هانسی فلیک در حال نظارت بر نوعی رنسانس در بارسلونا است و تیمش را از محدودیت‌های بازی موقعیت‌محور سخت‌گیرانه ژاوی آزاد کرده است. این مربی آلمانی سبک رابطه‌محورتری را ترجیح می‌دهد، در این سبک مهم این است که بازیکنان چگونه با هم همکاری می‌کنند و چطور به موقعیت‌های مختلف در بازی واکنش نشان می‌دهند، نه اینکه در یک نقطه خاص بمانند. فلیک بازیکنان را تشویق می‌کند تا آزادتر باشند خلاقیت بیش‌تری به خرج دهند. هر چند روی کاغذ، رافینیا یک وینگر است، اما او به‌صورت کلی یک مهاجم شناور محسوب می‌شود. مقابل بنفیکا، در شبی که دو گل دیگر به مجموع گل‌های این فصل خود اضافه کرد، در تمام ۹۰ دقیقه همه‌جا بود و هرگز برای مدت طولانی در یک نقطه نماند.

این فصل، رافینیا بیش‌تر در جناح چپ حضور داشته و باعث حل یک مشکل قدیمی بارسلونا که از زمان جدایی نیمار باقی‌مانده بود، شده است. البته او هیچ‌گاه در روبه‌رو شدن با یک مدافع و دریبل زدن او، مثل لامین یامال یا لیونل مسی، بهترین نبوده؛ بنابراین نقشی که بازی می‌کند، نقش سنتی یک وینگر نیست. در عوض، فلیک راه‌حلی روان‌تر پیدا کرده است. روبرت لواندوفسکی اغلب به سمت کانال سمت راست حرکت می‌کند و فضای مرکزی را خالی می‌گذارد تا رافینیا بتواند موقعیت مهاجم نوک را پر کند. در این وضعیت، این بازیکن برزیلی به یک تهدید دائمی برای حریف تبدیل می‌شود.

مسیر دشوار قله

رافینیا برای رسیدن به این نقطه، مسیر ساده و مستقیمی را طی نکرده است. او در سال ۲۰۱۶ راهی اروپا شد و به ویتوریا گیمارش پیوست، سپس بازی برای اسپورتینگ لیسبون و رن را نیز تجربه کرد. بااین‌حال نقطه عطف دوران حرفه‌ای او، در یورکشایر و بازی زیر نظر مارچلو بیلسا در لیدزیونایتد رقم خورد. سبک پر انرژی و سریع او توجه تیم‌های بسیار بزرگ‌تر را به خود جلب کرد. آن نسخه از رافینیا، یک جنگنده پر شور و شبیه به یک پیش‌نویس اولیه به نظر می‌رسد؛ اما حالا، در ۲۸ سالگی، او یکی از کاپیتان‌های بارسلونا و بازیکنی است که ریتم بازی تیم را تعیین می‌کند. بااین‌حال، رافینیا با وجود آمار فوق‌العاده‌ای که به ثبت رسانده، برای محکم کردن جای پای خود در رقابت توپ طلا، نیازمند فتح جام است. تنها یک جام معتبر و یک یا دو نمایش تعیین‌کننده در صحنه‌های بزرگ کافی است تا فصل بی‌نظیر او را به یک افسانه فراموش‌نشدنی تبدیل کند. در دوران پسا مسی و پسا رونالدو، شاید دیگر نتوان برنده‌ای از پیش تعیین شده برای توپ طلا متصور شد. رافینیا نیز بی‌تردید گزینه‌ای بدیهی و مسلم نیست؛ اما می‌تواند انتخابی شایسته و منطقی باشد.