روزنامه گل

سیدمحمدکسری رضوی - در دنیای فوتبال حرفه‌ای، قراردادها تنها توافق‌نامه‌های ساده‌ای نیستند؛ آن‌ها شبکه‌ای پیچیده از تعهدات قانونی، مالی، و انضباطی‌اند که گاهی یک جزئیات کوچک می‌تواند سرنوشت‌شان را تغییر دهد. ماجرای صد ریالی ارسلان مطهری که توانست باشگاه استقلال را به چالشی بزرگ بکشاند، اکنون ميتواند به الگویی در دعاوی حقوقی فوتبال ایران تبديل شود. این تاکتیک می‌توانست پرونده‌های بزرگ دیگری را نیز تغییر دهد؛ از علیرضا بیرانوند گرفته تا محمد عباس‌زاده و سینا اسدبیگی.

اگر پرسپولیس فقط صد ریال می‌خواست…

ماجرای اختلاف پرسپولیس با علیرضا بیرانوند، یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های حقوقی فوتبال ایران است. بیرانوند با فسخ یک‌طرفه قرارداد خود، به باشگاه تراکتور پیوست. پرسپولیس که این اقدام را غیرقانونی می‌دانست، پرونده را به کمیته تعیین وضعیت و سپس کمیته استیناف ارجاع داد. اما تصمیم کمیته وضعیت تنها شامل جریمه مالی برای بیرانوند بود، بدون آنکه محرومیتی برای او اعمال شود.

اگر پرسپولیس به جای درخواست غرامت بالا، تنها صد ریال مطالبه می‌کرد، چه اتفاقی می‌افتاد؟

طبق ماده 14 آیین دادرسی فوتبال ایران، احکام مالی کمتر از ده میلیون تومان قطعی و غیرقابل تجدیدنظر هستند. در این صورت، رأی کمیته وضعیت بدون امکان اعتراض قطعی می‌شد. پس از آن، پرسپولیس می‌توانست پرونده را به دادگاه عالی ورزش (CAS) ببرد، جایی که ماده 17 مقررات فیفا علیه فسخ غیرموجه به وضوح به نفع باشگاه‌ها عمل می‌کند. این تاکتیک می‌توانست مسیر پرونده را کوتاه‌تر و نتیجه را قاطع‌تر کند، اما پرسپولیس با درخواست غرامت بالا، پرونده را وارد مسیر طولانی‌تری کرد و بايد ماهها منتظر راي كميته استيناف باشد.

عباس‌زاده و پرونده نساجی؛ فرصتی که از دست رفت

یکی دیگر از پرونده‌های قابل تأمل، اختلاف محمد عباس‌زاده با باشگاه نساجی مازندران بود. عباس‌زاده که به دلیل فسخ یک‌طرفه قراردادش از سوی نساجی، عملاً بدون تیم مانده می‌توانست با اتخاذ رویکردی مشابه ارسلان مطهری، نتیجه پرونده را به نفع خود تغییر دهد.

علي خطير مدير عامل نساجي با اتکا به روش‌هایی که پیش‌تر در پرونده‌ مطهري در استقلال به کار گرفته بود، قرارداد عباس‌زاده را به‌صورت يك طرفه فسخ کرد. اما اگر عباس‌زاده نیز تنها صد ریال غرامت درخواست می‌کرد و بر فسخ غیرموجه تمرکز می‌کرد، کمیته تعیین وضعیت ناچار بود حکمی قطعی و غیرقابل اعتراض صادر کند. در این حالت، اگر نساجی محکوم می‌شد، دیگر نمی‌توانست پرونده را به کمیته استیناف ببرد.صد ریال می‌توانست به ابزاری برای تضمین موفقیت حقوقی عباس‌زاده تبدیل شود.

سینا اسدبیگی و پرسپولیس؛ پرونده‌ای در انتظار بررسی

فسخ قرارداد سینا اسدبیگی توسط پرسپولیس، مثالی دیگر از ضعف مدیریت حقوقی در باشگاه‌های فوتبال ایران است. پرسپولیس که به دلیل بحران بازیکن در تلاش بود جایگزینی برای اسدبیگی پیدا کند، بدون رعایت موازین حقوقی اقدام به فسخ قرارداد او کرد و سينا به فولاد خوزستان رفت.طبق رویه‌ای که تاکنون در کمیته تعیین وضعیت دیده‌ایم، پرسپولیس به دلیل فسخ غیرموجه محکوم خواهد شد. صد ریال، اگرچه مبلغی ناچیز است، اما راهی برای جلوگیری از طولانی شدن روند دادرسی و صدور رأی قطعی در مرحله نخست خواهد بود. این پرونده، در صورت پیگیری، می‌تواند به چالشی دیگر برای مدیریت حقوقی پرسپولیس تبدیل شود.

صد ریال؛ سلاح حقوقی یا نقطه‌ضعف سیستم؟

ماجرای صد ریالی ارسلان مطهری نشان داد که گاهی کوچک‌ترین جزئیات می‌توانند بزرگ‌ترین تغییرات را رقم بزنند. این تاکتیک حقوقی، از یک‌سو به بازیکنان اجازه می‌دهد با سرعت بیشتری به حقوق خود دست یابند و از سوی دیگر، ضعف‌های ساختاری در آیین‌نامه‌های فوتبال ایران را نمایان می‌کند.

باشگاه‌هایی که در پرونده‌های مشابه گرفتار می‌شوند، معمولاً به‌جای پذیرش واقعیت و حل‌وفصل اختلافات، به تصمیمات عجولانه و غیرحرفه‌ای روی می‌آورند. این اقدامات، تنها هزینه‌های حقوقی و زمانی بیشتری به همراه دارد. ماجرای مطهری نشان داد که بازیکنان، در صورت بهره‌گیری از مشاوران حقوقی آگاه، می‌توانند با حرکات هوشمندانه‌ای مانند درخواست غرامت صد ریالی، پرونده‌های خود را به نفع خود به پایان برسانند.

سریال صد ریالی‌ها، گرچه از پرونده‌ای خاص آغاز شد، اما نشان داد که فوتبال ایران به تغییرات بنیادین در نظام حقوقی خود نیاز دارد. باشگاه‌ها و بازیکنان باید از این تجربه درس بگیرند و با درک بهتری از پیچیدگی‌های حقوقی، از تکرار اشتباهات گذشته جلوگیری کنند.آینده فوتبال ایران به اصلاح این ساختارها بستگی دارد. آیا پرونده مطهری و دیگر پرونده‌های مشابه، نقطه شروعی برای تحولی بزرگ خواهد بود؟ یا همچنان درگیر ضعف‌های مدیریتی و حقوقی خواهیم ماند؟ تنها زمان پاسخ این پرسش‌ها را خواهد داد.